Yazara Gore Listeleme

Otuz dokuz yıllık renkli ve verimli yaşamı boyunca romanlar, şiirler, şarkılar yazan, trompetten ve cazdan vazgeçmediği gibi oyunculuk, şarkıcılık, mucitlikten de geri kalmayan ve doğal bir oyunbozan olan Vian’ın meslek hayatında Fransız Standartları Enstitüsü’nü seçmiş olması belki de sanat dünyasının en parlak ironilerinden biridir. Dönemin diğer bazı isimleri gibi doğaçlama yaşayıp eser veren Vian bugün asıl olarak yazar kimliğiyle ve antimilitarist bakış açısıyla tanınıyor. Vian’ın yazdığı son roman olan ve bir psikanalistin tuhaf bir köyde başına gelenleri anlatan Yürek Söken, yazarın en gerçeküstü eserlerinden biri. Kendi içindeki boşluğu, başkalarının duygularını “çalarak” doldurmak mümkün mü? Gittiği köyün –borçlarını para yerine başkalarının utançlarını sahiplenerek ödeyen insanlar gibi– garipliklerini kendi gariplikleriyle değiştirmeye başlayan psikanalistin bu soruya vereceği yanıt aşikâr. Ama karakterimiz “psikanaliz yapmak” ve “seks” arasındaki ayrımı bilmeyenleri tedavi etmeye uğraşadursun, Vian’ın bu son romanıyla kariyerine kusursuz bir nokta koyduğu da bir gerçek. “Vian’ın alegorileri her okura uygun olmasa da üslubu şaşırtıcı biçimde yalın. İnsan zalimliğinin ve tutarsızlığının ilginç mantığına olan yaklaşımı ise Yürek Söken’i tek başına okunmaya değer kılıyor.” –Publisher’s Weekly

Dünya edebiyatının ayrıksı imzalarındandır Boris Vian. Çağdaş bir Baudelaire misâli; şiirleri de, romanları da, öyküleri de birer elem çiçeğidir… Daha çocuk yaşta ortaya çıkan kalp sorunu, bütün bir ömrünü “cehennemde bir mevsim”e döndürmüştür. Yazdıklarında da bu cehennem mevsiminin yakıcılığı vardır. Bir Kara Kedi İçin Blues’da olduğu gibi. On öyküden oluşuyor kitap, on keskin bıçaktan demek daha doğru olur belki de… Daha ilk öyküde boşluğumuza indiriyor yumruğunu. Ayağı mayında bir asker, çeksem mi çekmesem mi diye düşünürken cephe savaşının son günlerini anlatıyor, üzerine insan parçaları yağarken! Sonrasında neyin gerçek, neyin hayal olduğunu unuttuğumuz metinler çıkıyor karşımıza, korkunç gerçeküstücülüğüyle. Mezar taşı yontan öğrencilerle tanıştırıyor bizi, bir horoz yüzünden lağıma düşen kara kediyi kurtarmaya çalışıyoruz sonra. Yanında çalışanları aç bırakan zalim patronlara isyan ediyoruz, en az kahramanı kadar intikam ateşi yanıyor içimizde… Akıl hastanesinden çıktığı gün, kendini köprüden aşağı attığı sanılan Andre’nin ölümüne bütün ömrü boyunca yanında duran Binbaşı’nın sebep olduğunu bir tek biz biliyoruz en sonunda… Sevgi ve nefret dolu, asabı bozuk öyküler toplamı, “Bir Kara Kedi İçin Blues”. Boris Vian’ın kanla yazdığı öyküleri kusursuz bir hayal dünyasına çağırıyor bizi… Bir de kitabı yayımlamadan evvel son bir tashih kontrolünden geçirselermiş, demeden edemiyor insan!

'Bütün Ölülerin Derileri Aynıdır’, ‘Mezarlarınıza Tüküreceğim’in zorunlu devamıdır. Lee, beyaz derisi sayesinde Beyazların arasına girip onlara karşı beslediği amansız intikam susuzluğunu gideren sahici bir Siyahtı. ‘Bütün Ölülerin Derileri Aynıdır’daki Dan ise bir Beyazdır, fakat kanı bakımından Siyah olduğuna inanır. Beyazlara duyduğu kini yaptığı işle, kötü şöhretli bir gece kulübünün kabadayısı olmakla yüceltir ve Siyahları ezen Beyaz ırkla yavaş yavaş özdeşleştiğinin farkına varmaksızın o gece kulübünde elinden geldiğince hem vurur hem kadınlarla birlikte olur. Boris Vian’ın Vernon Sullivan imzasıyla yazıp kendini kitabın çevirmeni olarak gösterdiği ve kitaba yazdığı önsözde eleştirmenleri eleştirdiği bu romanı sadece yabancı bir topluluğa katılıp ırkdaşlarına yüz çeviren ayrıksı bir kişinin öyküsü olarak okumamak gerekir. Olayın arkasında zengin bir ülkenin alt katmanlarında su yüzüne pek çıkmayan toplumsal sıkıntıları görürüz. ‘Bütün Ölülerin Derileri Aynıdır’ ırkçılığa karşı yazılmış ağıt misali bir roman...

"Yaşamda önemli olan, her şey için bir yargıya varabilmektedir. Sonunda kitleler bireyler haklı çıkar. Yaşam kurallarının sayısını azaltmak gerekir, yaşamı sürdürmek için onları izlememize ihtiyaçları yoktur. Aslolan iki şey vardır: güzel kızlarla aşk, ve New Orleans'ın ya da Duke Ellington'un müziği, ikisi de aynı şey. Geri kalan yok olmalı, çünkü geri kalan çirkindir, ileride gelecek olan sayfalar tüm gücünü tamamen gerçek bir öyküden almıştır., çünkü başından sonuna kadar ben hayal ettim.