Yazara Gore Listeleme

Anadolu coğrafyası çeşitli devletlere ve medeniyetlere ev sahipliği yapmış bir coğrafyadır. M.Ö. den başlayan bir süreç içerisinde, gerek ticaret yolları, gerekse istilalar sonucu farklı kültürleri bünyesinde bulundurmuştur. Malazgird Savaşı'yla birlikte Türklerin Anadolu'yu yurt edinmeleri sayesinde, Anadolu tamamen farklı bir kül-türle daha tanışmıştır. Zira Türkler, başta Çin olmak üzere, Hind, Fars ve Arap kültürleriyle tanışmış bir kimliğe sahip idiler. Dolayısıyla kendi kültürleriyle dışardan aldıkları bir kısım değerleri mayalayarak kültürlerini zenginleştirmişlerdi. Bu sayede Türklerin gelişiyle birlikte Anadolu o zamana kadar karşılaşmadığı yepyeni bir mimari ve sanatla karşılaştı.

Prof. Dr. Yusuf Halaçoğlu, orijinal tarihî belgelere dayanarak yazdığı Ermeni Tehciri isimli kitabında, ideolojik düşüncelerden uzak durup, tamamen ilmî kriterler ve objektif bilgilerden yola çıkarak, dünya tarihinin en önemli göç hareketlerinden biri olan Ermeni tehcirini ve etkilerinin günümüze kadar sürmesiyle uluslararası planda ciddi krizlerin yaşanmasına yol açan Ermeni meselesini inceliyor. Osmanlı Devleti, önce savaş sahasına yakın yerlerdeki Ermeniler'den başlamak üzere mecburî iskân uygulamıştır. Daha sonra bu nakil, bir kesim hariç tutularak, bütün Ermeniler'i kapsayacak şekilde genişletilmiştir. Binlerce insanın yerlerinin bir anda değiştirilmesi kolay bir şey değildir. Ancak, kafilelerin hangi güzergâhtan gideceği, toplanma mahallerinin önceden tespiti ve nakilde tren istasyonlarının merkez olarak seçilmesi gibi bütün özellikleriyle Ermeni tehciri, asrın en sistemli yer değiştirme hareketidir.

Türk tarihinin en önemli kırılma noktalarından biri olan Tanzimat’ın ilanından itibaren 170 yılı geride bırakmamıza rağmen hâlâ aynı tartışmaların içindeyiz. Günümüz Türkiyesi’nin sosyo-ekonomik ve siyasi yapısını sağlıklı tahlil edebilmemiz için 1839’la başlayan ve o dönem itibariyle bir açılım olan süreci çok iyi anlamamız gerekmektedir. Bu kitap döneminin en önemli devlet ve siyaset adamı olan ve gelişmelerin içerisinde yer almış Ahmed Cevdet Paşa’nın gözlemlerine dayanıyor. Batılılaşma serüveninin ve oluşan muhalefetin içyüzünün, siyasi çekişmeler ile Türkiye’de darbe ve cunta geleneğinin kurumsallaşmasının ayrıntılarının yer aldığı kitap Yusuf Halaçoğlu’nun sürükleyici sadeleştirmesiyle okuyucuyla buluşuyor. *** Ahmed Cevdet Paşa'nın, II. Abdülhamid'in emriyle kaleme aldığı bu eser, aynı zamanda son asır Türk Tarihi'nin önemli kaynaklarından biri olma özelliğini de taşımaktadır. 1839-1876 yıllan ara¬sındaki tarihî ve siyâsî hâdiselerin hulâsasının yazıl¬masını isteyen II. Abdülhamid'e sunulması dolayısıyla Sultan Abdülhamid’e Arzlar “Ma'rûzât” ismini alan eser cüzdanlar halinde bulunmaktadır. Tamamı beş cüzdandan oluşan “Ma'rûzât” Yıldız evrakı arasında ele geçmiştir fakat birinci cüzdan kaybolmuştur. Bir zamanlar kaybolduğu sanılan, hiç ya¬yınlanmayan ve Ahmed Cevdet Paşa'nın asıl yazmak iste¬diği devir olan beşinci cüzdan ise bu elinizdeki kitapta yer almaktadır. Sultan Abdülhamid’e Arzlar, yakın tarihimize önemli ölçüde ışık tutacak bir eserdir.