Eserlere Göre Listeleme

İstanbullu nasıl olunur ? Bizans Döneminde başlanmış bu konu üzerinde düşünülmeye. Osmanlıda eni konu kurallar konulmuş, o zamanın koşullarında... Yasaklar , şunlar bunlar bir yana ; İstanbul 'a getirilen devşirmeler,önce İstanbullu Türk ailelerin yanında konuşmayı,oturup kalkmayı öğreniyorlar... Bunu beceremeyenler için "bundan başka İstanbul yok" sözü benim çocukluğumda bile geçerliydi.Ben ilkokuldayken Denizli'den geldiğimde İstanbul 1.000.000 bile değildi. Şimdi yuvarlatıp 10.000.000 deyiveriyoruz.Düşünün İstanbullaşacaklar sınıfının büyüklüğünü... Durum böyleyken tüm planlama çabalarında , sosyal planlamanın,izini bulabiliyor muyuz ? Durum böyleyken tüm planlama çabalarında , sosyal planlamanın ,izini bulabiliyor muyuz ? Kent ,insanın öteki insanlarla sürtüşe sürtüşe insan olmayı öğrendiği yer değil mi ? Öyleyse elbette kentleşme önlenmemeli...

İnsan lüks otelde tatil yapıyor diye ya da pahalı bir tekneye sahip diye değil, kendini hayata ait hissettiğinde yaşar. Denize nazır mekânlarda raconuna göre eğlendiğinde yaşamaz kimse, mevsimleri fark ettiğinde yaşar. Lüks restoranda poz vere vere yemek yerken yaşamaz insan, tavadaki menemenin dibini sıyırmak için sevdikleriyle itiştiğinde yaşar. Ev almanın, araba sahibi olmanın, araba değerinde saat takmanın, pahalı mekânlara girip çıkmanın yaşamakla alakası yok. Yaşamak dokunmakla, koklamakla, sevmekle, sonbaharla, yazla, güneşle, yağmurla, gülüp ağlamakla, anlaşmakla ve anlaşılmakla ilgili bir şey. Basit şeyler istediğinde yaşarsın, olağan akışın parçası olabildiğinde... Diğerinin adı sadece paralı olmak. Para zenginlerindir; yaşamak ise isteyen herkesin, hepimizin...

Usta öykücü Hagop Mıntzuri’nin 1897-1940 yıllarını kapsayan bu anıları, imparatorluğun son yıllarından cumhuriyetin başlangıcına uzanan, İstanbul’un çoktan mazi olmuş dönemine tanıklık ediyor. Köyü Armıdan’dan ailesiyle birlikte İstanbul’a fırıncılık yapmaya gelen çocuk yaştaki Mıntzuri, Osmanlı İmparatorluğu’ndaki günlük yaşamı, Beşiktaş ve Hisar’daki fırınlarının etrafındaki Türk, Ermeni, Makedon, Rum, Arnavut esnafı, Cuma Selamlığı’nda gördüğü padişahları, ekmek vermeye gittiği haremli selamlıklı köşkleri, Galata’yı, Pera’yı, Boğaz’ı ve o hattaki semtleri anlatıyor. École Français, Getronagan ve Robert Kolej gibi okullarda okuyan Mıntzuri’nin okula gidip gelirken veya sınıf arkadaşlarıyla yaşadığı maceralar ise 20. yüzyılın başlarında İstanbul’da çocuk olmaya dair naif bir hikâye sunuyor. İstanbul macerasını kendi isteğiyle sonlandırarak köyü Armudan’a dönen ve burada kışları öğretmenlikle, yazlarıysa tarlasıyla uğraşan Mıntzuri bir dizi tesadüf ve Birinci Dünya Savaşı’nın patlak vermesi sonucunda kendini yeniden İstanbul’da buluyor, ve bu da kitabın Cumhuriyet sonrası İstanbul’unu anlatan ikinci kısmını oluşturuyor. Bu baskı, ilk kez 1993 yılında Tarih Vakfı Yurt Yayınları tarafından yayımlanmış olan kitabın revize edilmiş halidir. (Tanıtım Bülteninden)