Eserlere Göre Listeleme

Haliç'in sokaklarında çamaşırlar havada asılı gibi dururken tanıştılar. Biri beş yaşındaydı ve büyümeyi bekliyordu, diğeri bir milyon yüz yedi buçuk yaşındaydı ve hiçbir şey beklemiyordu. Rojin ve Yeşil Saç üzerlerinden bulutlar geçerken türlü türlü maceralar yaşadılar. Yalnız değillerdi üstelik. Kırmızı yanaklı Ejderha, takım elbiseli yılan Serpen, cırcırböceği Lacigale ve Kraliçe'nin sırrı Rojin'de saklı. Rojin'inkiyse Haliç'te. İşte bir ipucu: Haliç'in sokakları yağmur yağdığında deniz kokusuyla kaplanır.

Halide romanının fonunu 19. yüzyılın kapanış yıllarının büyülü ve gizemli İstanbul atmosferi oluşturuyor. Bu roman, baskıcı yönetim altında bulunan bir halkın, Osmanlı kadınının çaresizliğinin bir hikayesi. Amarikan Kız Koleji'nin ilk Türk mezunu olan Halide Edip bu çemberi kıracaktır gerçi, ama geleneğin köklerinden de kopmayacaktır. Anadolu'nun doğurduğu değerlerden Elia Kazan'ın karısı olan Frances Kazan, hayal gücüyle kurduğu bu romanında Halide Edib'in çocukluk ve gençlik dönemini, Cumhuriyetle birlikte yok olan Osmanlı konak yaşamını, asude harem yaşantısının kuytu köşelerini, inaçlı bir toplumda Batılılaşmanın yarattığı çatışmaların yansımalarını derinden yakalıyor. Doğu ile Batının kaçınılmaz olarak birbirine zıt kutuplar olduğu görüşünü sorguluyor; her iki kültürü de tanıyan, özümseyen duyarlı bir Osmanlı kadınının zihninde, bu iki farklı dünyanın bütünleşip yeni bir değer yaratabileceğini düşündürüyor

“Elden bırakmadan okunan bu parlak kitap, bağımsız, özgürlükçü ve entelektüel bir kadının Türkiye’de en zor koşullarda bile nasıl var olduğunu gösteriyor.” – Orhan Pamuk “Halide Edib – Biyografisine Sığmayan Kadın”, İpek Çalışlar’ın İmparatorluk’tan Cumhuriyet’e geçiş yıllarını belgelere ve tanıklıklara dayanarak anlattığı üçlemesinin son kitabı. Gözden geçirilmiş yeni baskısıyla, Mustafa Kemal Atatürk ve Latife Hanım biyografilerini sevenler için benzersiz bir hayat öyküsü. Halide Edib, kadınların boşanma hakkından mahrum olduğu yıllarda üzerine evlenmek isteyen eşine boyun eğmedi, geleneği çiğneyerek ünlü matematikçi Salih Zeki’yi boşadı. Cumhuriyet’ten önceki dönemde romanlarındaki cesur kadınlarla eşitlik mücadelesi başlattı: Handan’da bir kadının cinsel arzularını yazdı, Yeni Turan’da oy hakkı kavgasına girişti, Mev’ud Hüküm’deyse kocasından cinsel hastalık kapan kadının dramını anlattı. Millî Mücadele yıllarında Mustafa Kemal’in karargâhında özel istihbarat ajanı, cephede nefer olarak görev alan Halide Edib’e haksız yere “Mandacı” yaftası yapıştırıldı. Romancılığının yanı sıra İngilizce yayımladığı kitaplarla ünü sınırları aştı. 1950’de Türk PEN Kulübü onun öncülüğünde kuruldu, uluslararası alanda ülkemiz kadınını başarıyla temsil etti.

Türk matematik tarihinin en önemli simalarından biri olan Cahit Arf ve tarih öğretmeni eşi Halide Arf ile cebir ve sayılar teorisi alanlarında şöhreti dünyaya yayılmış olan Alman matematikçi Helmut Hasse’nin biyografilerini ve Arf çiftinin Hasse ile mektuplaşmalarını konu edinen bu çalışma, ilim dünyasına katkıda bulunmuş ve sayısız öğrenci yetiştirmiş üç kişi arasındaki meslekî ve kültürel bilgi paylaşımını ortaya koymaktadır. Cahit Arf, Selânik Posta Telgraf İdaresi memuru ve İttihat ve Terakki Cemiyeti Selânik Şubesi üyelerinden Yusuf Bey’in oğlu olup, 11 Ekim 1910 tarihinde o dönemler bir Osmanlı şehri olan Selânik’te’ki Islahhane mahallesinde dünyaya gelmiştir. Ailesi, Osmanlı Devleti’nin Balkanlara yayıldığı dönemde Konya bölgesinden getirilen Türk boylarındandır. 1912’de Balkanlarda başlayan savaş sebebiyle tüm aile İstanbul’a göç etmiştir. Kandilli Kız Lisesi’nden emekli olan tarih öğretmeni Halide Arf ise Millî Mücadele Dönemi’nde şehit edilen Eşme Kaymakamı Ahmet Şevki Bey’in kızıdır. Farklı millet ve kültürlere mensup Hasse ile Arf çiftinin, bu üç güzide ilim insanının otuz altı yıl süren mektuplaşmaları kimi zaman basit bir hatır sormaktan ibaretken kimi zaman da ciddi konuların tartışıldığı bir platforma dönüşmüştür. Mektuplarda akademi camiasındaki faaliyet ve gözlemlerin yanı sıra, yıllar boyu tarih, edebiyat, sanat ve muhtelif sosyal konularda Almanca, Fransızca, İngilizce ve Türkçe olarak hayli ilgi çekici bilgiler paylaşılmıştır. Özellikle Halide Arf’ın bir tarih öğretmeni olarak Türk tarihi ve kültürünü tanıtmaya başlamasıyla Hasse cephesinde ilginç bir değişiklik görülmektedir. Hasse gibi alanında dünyaca tanınmış bir Alman matematikçinin Türk kültürünü tanıması ile Türkçe öğrenip mektuplarını Türkçe kaleme almaya başlaması, ilerleyen yıllarda Türkiye’de misafir profesör olarak bulunması ve vefatından önce son bir kez daha Türkiye’yi görmek istemesi gibi detaylar mühimdir.