En Son Eklenenler

1933 doğumlu, nöroloji ve psikoloji profesörü Oliver Sacks'ın bütün yapıtlarını yayımlayan YKY şimdi de Mars'ta Bir Antropolog'u Türk okuruna sunuyor. Oliver Sacks Mars'ta Bir Antropolog'da, normal ile patolojik olan arasındaki ayrımı belirleyen ölçütlerin kişinin yaşamı mercek altına alındığında görece nasıl değişkenlik gösterdiğini gözler önüne seren, dudak uçuklatıcı yedi farklı yaşamöyküsünü aktarıyor. Kişinin normal dışı davranışlarının kişiye özgü bir yaşamsallık kazanması ve varoluşunu ele geçirmesiyle yakından ilgilenen Oliver Sacks basmakalıp bir nörolog olarak değil yerine göre bir nöro-antropolog kimliğiyle ama asıl beynin işlevlerine, zihnin işleyişine ve bilişsel süreçlere odaklanan meraklı bir doktor kimliğiyle vakalara yaklaşır, normalin çemberinden dışa fırlatılmış bu insanların gerçek öyküsüne kafa yorar: Bilimsel çıkarımlarını, bilimin tıkandığı noktaları, gözlemlerini bir "hastalık raporu" kuruluğunda ya da akademik bir dilin soğukluğuyla değil bilim insanı ciddiyetiyle, yer yer kendisini de hastanın yerine koyarak, okurla bir bilim güncesi sıcaklığında paylaşır. Mars'ta Bir Antropolog pek çok roman yazarına parmak ısırtacak türden, edebiyatçıların kıskanarak okuyacakları, gerçeği kurguya değişmeyen bir yaşam kullanma kılavuzu. Okur Oliver Sacks'ı kitaplarından olduğu kadar, yazdıklarına ve incelediği vakaların odağında aktardığı gerçek yaşamöykülerine sinemanın yakın ilgisi nedeniyle filmlerden de (izleyici gözüyle) aşina. Sacks'ın Uyanışlar kitabı aynı adla sinemaya uyarlanmış (1990), film özellikle Robert de Niro ve Robin Williams'ın başarılı oyunculuklarıyla sürüklediği senaryosuyla izleyiciyi derinden etkilemişti. Mars'ta Bir Antropolog'da yer alan öykülerden "Görmek ve Görmemek" (At First Sight, 1999), "Son Hippie" (The Music Never Stopped, 2011) de filme alındı. Ayrıca "Mars'ta Bir Antropolog" denemesinde adı geçen Temple Grandin'in hayatını anlatan, Mick Jackson'ın yönettiği Temple Grandin (2010) de beyaz perdeye aktarıldı.

Marceau Belçika kökenli, ama yapıtlarını Fransa'da vermiş ve Fransız Akademisi üyeliğine seçilmiş, çok yönlü ve çok verimli bir yazar. 1950'lerden beri, romanları, öyküleri, oyunları, deneme ve incelemeleriyle hep gündemde. Tüm yapıtlarının ortak özelliğiyse, canlı, akıcı, güleç ve inceden inceye alaylı bir anlatım. Lucrezia'nın Bahçesi de yazarın ustalığının parlak bir örneği. Marceau bu romanda bize sevimliliği, sevecenliği, her şeye çabucak çözüm bulma, yaşamı kolaylaştırıp güzelleştirme yeteneği ve derinden derine sezilen bencilliğiyle, koca bir apartmanın seçkin `kat malikleri'ni avucunun içine alan, bu arada saygınlığını ve olanaklarını günden güne artırarak kızını bir kral ailesine gelin verecek kadar yükselen bir kapıcı kadının yükselişini anlatırken, gerçekten özgün bir gözlem, yorum ve anlatım şöleni sunar.

Geyikler ve tavşanlarla dolu uzak, karlı ormanlarda ava çıktığını hayal etti. Yağmurdan şişmiş ağır bir çınar yaprağı döne döne gaz varilinin üstüne düştü; sığırcıklar, serçeler kaldırım boyunca sıralanan akasya ağaçlarında gece yatısına hazırlanıyordu. Dağlardan, ormanlardan, ıssız yollardan gelen bir alaca karanlık ve sessizlik yavaş yavaş kasabanın ıslak, ışıltılı çatılarının üstüne çöktü. Günler ne kadar da kısalmıştı.

Uzun savaşların ardından yorgun düşmüş bir halk... Kuraklık ve açlıkla mücadele etmeye çalışan köylüler... Bulaşıcı hastalıklar ve açlıktan ölen çocuklar... Ve 1940'lı yıllardan günümüze uzanan, engelli bir ailenin muhteşem öyküsü... Aysel Menteş'in büyülü kaleminden... (Tanıtım Bülteninden)