Eserlere Göre Listeleme

Kadına yönelik şiddetin nedenlerine bakıldığında; stres, depresyon, düşük gelire sahip olma ve maddi güçlükten kaynaklanan bunalımlar, yeni bir çocuk için destek harcamaları, evlilikte çatışma yaşama, çocukların eğitimi ve bakımı konusunda yaşanan anlaşmazlıklar, kadının ev işi yükünden bunalması ve şikayet etmesi gibi konuların risk faktörü olduğu görülür. Bu risk faktörlerinin ailenin zihinsel engelli çocuğa sahip olması durumunda daha baskın faktörler olarak aile içinde yaşanabileceği ve kadına yönelik aile içi şiddete yol açabileceği düşünülür. Ayrıca engelli çocuğun bakımının genellikle anne tarafından üstlenilmesi ve toplumda anneye böyle bir görevin atfedilmesi aile içi iletişim süreçlerine de yansır. Aile içi iletişim ve etkileşim sürecinin sağlıksız bir zeminde yaşanması sonucunda ise aile içi şiddet olaylarına rastlanılması kaçınılmaz gözükür. Bu kitap; zihinsel engelli çocuğa sahip ailelerde kadına yönelik aile içi şiddeti incelemek ve annelerin aile içi şiddete ilişkin neler düşündüklerini ve aile içi şiddet karşısında neler hissettiklerini açıklığa kavuşturmak isteğinin bir sonucudur. Evde, aile içinde, sokakta, akran grubunda, mahallede, kamu kurum ve kuruluşlarında kısacası toplumun her kesiminde ve her alanda karşımıza çıkan şiddet karmaşık bir olgu olarak gözükmektedir. Serdarhan Duru ve Veli Duyan bu kitabıyla, zihinsel engelli çocuğa sahip ailelerde kadına yönelik aile içi şiddet ortaya çıkışını şiddet öyküleriyle anlamaya çalışıyor ve kadına yönelik şiddetin önlenmesi için somut öneriler sunuyor. “Aman sus kızım, ayıp olur.”

İnsan, kendisini sevindirecek, mutlu edecek olaylarla karşılaşırken zaman zaman üzüntü, sıkıntı veren hastalık ve engel durumları ile de karşılaşmakta; yaşadığı bu olayları anlamaya çalışırken birtakım soru ve sorunlarla mücadele etmektedir. Karşılaşılan sorunlarla başa çıkma çabası, bireyin günlük yaşama uyum sağlamasını kolaylaştırmakla birlikte kendisini daha iyi hissetmesine yardımcı olacaktır. Bu yüzden sorunu aşma çabası içinde olan insan; fiziksel, psikolojik ve sosyal nitelikli birtakım davranışlara başvurmaktadır. Başvurulan davranışlar içerisinde bireyin yaşadıkları sorunları aşmasına katkı sağlayacak dini nitelikteki davranışların özellikle incelenmesi gerekmektedir. Çünkü engelli birey, neden engelli olduğunu, neler yapılması gerektiğini sorgulamaya çalışmaktadır. Bu sorgulama çerçevesinde birey, ‘ilahi imtihan, Allah’ın takdiri, ahiret inancı’ gibi hususları göz önünde bulundurabilmektedir. Aynı zamanda, yaşadığı sorunla mücadele etme gücünü kazanması için Allah’a sığınabilmekte ve O’ndan yardım istemektedir. Bu eser, engelli bireylerle ilgili toplumun her kesimine kaynak olabilecek niteliktedir. Uzun yılların çabası sonucu ortaya çıkan bu esere katkıda bulunanlara sonsuz teşekkür ederim.

Engelli hakları kitabı, Sosyal Güvenlik Kurumu Primsiz Ödemeler Genel Müdürlüğünde, Kurumsal Gelişim ve Ortak Veri Tabanı Daire Başkanı olduğum dönemde geliştirdiğim pek çok projeden birisinin sonucunda çıktı. Maliyeci kimliğimle, sosyal yardım sistemlerinin mevzuat alt yapısının tasarlanması amacıyla görevlendirildiğim Primsiz Ödemeler Genel Müdürlüğünde, sosyal yardım ve hizmetler, yaşlılık, dezavantajlı gruplar ve pek tabi engellilerle ilgili devasa bir dünyaya giriş yaptım. Konuyla ilgili pek çok çalışma yapılmış olmasına karşın literatürdeki dağınıklık, pek çok tekrar niteliğinde ki çalışma ve indeks eksikliği dikkatimi çekti. Derli toplu olmayan bu çalışmalar rahatsızlık boyutuna ulaşınca bir mevzuat analizi yapmaya başladım. Bu mevzuat toparlama çalışmaları sırasında, ülkemizde pek çok hukuki düzenleme ile kırılgan ve dezavantajlı gruplara çeşitli haklar tanınmasına karşın, bu hakların görevli kurumlar ya da sivil toplum kuruluşlarınca derli toplu bir şekilde bir araya getirilmediği için, hak sahiplerinin kendilerine tanınan bu haklardan yararlanamadığını ve bu haklardan haberdar olmadığını büyük bir üzüntüyle tespit ettim. Tüm dünyada olduğu gibi, ülkemizde de engelli bireyler toplumun önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. Son rakamlar, ülkemizde 10 milyona yakın engelli vatandaşımız olduğunu göstermektedir. Bu da demektir ki; Türkiye’de yaklaşık her 8 kişiden biri kısıtlayıcı en az bir engelliliğe sahiptir. Toplumun, böylesi yüksek bir oranda içinde barındırdığı bu bireylerimiz de, elbette, tüm diğer bireylerle eşit haklara sahip olmalıdırlar. Engelli meselesi, sadece bir sağduyu değil, aynı zamanda bir hak ve adalet meselesidir. Engelli insanlarımız da, eşit muamele, itibar, yaşamlarını bağımsız idame ettirme ve toplumun bir parçası olma gibi haklara sahip olmalıdırlar. Bizim üzerimize düşen görev ise, engelli vatandaşlarımıza bu haklarından faydalanmaları için imkân ve fırsatlar sağlamak olmalıdır. Bu kitapta, sıklıkla bahsedileceği gibi, Anayasamızda tanımlanan sosyal hukuk devletinin gereği olarak dezavantajlı gruplara tanınan imkânlar bir haktır bir lütuf değildir. Bu çerçevede bir hakkın kullanımı aslında başvuruyu gerektirmeksizin doğrudan ilgililerine yapılmalıdır. Ancak bugüne değin gerekli bilgi sistemleri kurulamadığı için hakların kullanımı başvuru esasına göre yürütülmekte ve haberdar ya da muktedir olmadığı için başvuruda bulunmayan pek çok hak sahibi bu haklardan yararlanamamaktadır. Özetle elinizdeki bu çalışma, kamuda yürüttüğüm bürokratik hayatımda yukarıda anılan tespitlerimin verdiği hüzünle engelli vatandaşlarımıza olan bir görev duygusuyla kaleme alındı. Umarım bir engellinin bir ilave hakkı kullanmasına vesile olur. Bu çalışma ile adım attığım sosyal yaşam alanındaki akademik çalışmalarımı artırarak sürdürme kararlılığındayım. Amacım insanlığa daha fazla faydalı olmaktır.

İnsani bir durum olarak insanın varlığından bu yana hep var olan "engellilik” kavramı sürekli bir değişim içerisindedir. Bu kavram, her sosyal olguda olduğu gibi farklı yaklaşımlar ışığında değerlendirmeye tabi tutulmaktadır. 2011 yılı Dünya Engellilik Raporu’na göre dünya nüfusunun ’ine tekabül eden yaklaşık 1 milyar kişi engellidir. Esasen "özürlülük"durumu kişinin bedeninde var olan fiziksel, zihinsel, ruhsal, duyusal yeti kayıplarıdır. Fakat "engellilik” toplum tarafından inşa edilmektedir. Bu nedenle, engelli bireylerin genel durumu ise içinde yaşadıkları toplumun ekonomik ve sosyal durumuna göre değişmektedir. Farklı koşullar altında yaşıyor olmalarına rağmen tüm engelli bireylerin deneyimledikleri ortak bir sorun söz konusudur: "dışlama ve ayrımcılık”. Seda GÜRLER, "Engelli Kadınların İnsan Hakları” isimli eserinde, engelli ve özürlü ayrımının doğru yapılması halinde, engelli bireylerin ve özel araştırma alanı açısından engelli kadınların tüm insan haklarına tam ve eşit şekilde erişebileceğini ve toplumda hak ettiği yeri alabileceğini göstermektir. Fonksiyon kaybı olan kişinin topluma tam ve etkin şekilde katılmasına mani olan fiziksel ve çevresel engeller kişiyi "engelli” kılmaktadır. Dolayısıyla düzeltilmesi gereken fiziksel koşullardır ve topluma tam ve etkin katılımın ötesinde toplumun engelli bireyi ve kadını kabul etmesi gerekmektedir. "Engelli Kadınların İnsan Hakları” çok önemli ve titizlikle yürütülen bir akademik araştırmanın harika bir ürünüdür. Bu çalışmayı diğerlerinden ayıran temel özellik ise diğer tüm çalışmaların aksine engelli bireylerin topluma entegre olmasını değil, toplumun engelli bireylere entegre olması gerektiğini savunmasıdır. Bu önemli eserin okuyucularıyla buluşturulmasından Astana Yayınları Ekibi olarak büyük gurur duymaktayız.