Konusu:
İTHAF
Chipleyli Bay Edward Clark’ am
Çok saygıdeğer Efendim,
Şu anda dünyaya yayılmış bulunan “Eğitim Üzerine Düşünceler” kitabım, bildiğiniz gibi size aittir, çünkü sizin için yazılmışlardır. Size değişik zamanlarda ve bilinen nedenlerden dolayı gönderdiğim bölümlerin sıraları dışında hemen hemen hiçbir şeyi değiştirmedim. Bu yüzden okuyucu konunun kişisel bir şekilde ortaya konmasından, halka açık bir bilimsel araştırma değil de, iki dost arasında geçen özel bir söyleşinin söz konusu olduğunu rahatça anlayabilir. İnsan kendisinin bile sahiplenmek istemediği kimi açıklamaları, arkadaşlarının sıkıştırmasıyla savunmak durumunda kalıyor.
Yazdıklarımdan haberdar olan birkaç değerli arkadaşım notlan görmek ve ardından da basılı bir örneğini edinmek için üstelemeseler-di, var olduklarını başka kimse bilmeyecekti. Bunların doğru olduğunu siz de biliyorsunuz. Ancak düşüncelerine çok önem verdiğim bu kişiler, bu yüzeysel taslağın yayımlanmasının yararlı olacağı düşüncesinde olduklarını söylediler. Bununla benim için her zaman belirleyici olacak bir noktayı vurguluyorlardı, çünkü herkesin elinden geldiğince ülkesine yararlı işler yapması gerektiğini düşünüyorum; tersini düşünenlerin besledikleri hayvanlardan bir farkı yoktur. Eğitim o kadar önemli bir konu ki doğru uygulandığı zaman ülkeye büyük yararlar sağlar. Ne yazık ki baştan beri yeteneklerimin isteklerime karşılık verebilecek düzeyde olduğundan emin değildim, bu yüzden kitabın basımı için başkalarının cesaretlendirmesine ve zorlamasına gerek duydum. Yine de bu notlar ne kadar önemsiz ve onlara yaklaşımım ne kadar kuşkulu olursa olsun, eğer benden ülkemin ortak çıkarlarına hizmet etmem isteniyorsa, yaptığım işin küçüklüğü ya da önemsizliğinin utancı beni karınca kararınca yardım etmekten alıkoymamalı. Eğer hâlâ notlarımı basılmaya değer bulacak kadar beğenen başka insanlar varsa, çabalarımın tamamen boşa gitmediğini gururla söyleyebilirim.