Etnoloji Defterleri

Defterler 1880-1882 yılları arasında Karl Marx tarafından tutulmuş, 1883 yılında ölümüyle yarım kalmıştır. Bu kitapta da görüldüğü gibi, Marx’in el- yazmaları bugüne kadar özgünlüğü korunarak aktarılmıştır. Friedrich Engels Ailenin, Özel Mülkiyetin ve Devletin Kökeni kitabını yazarken bu elyazmaların- dan yararlanmıştır. Marx’in kendi etnoloji çalışmalarının da bulunduğu alıntı defterleri ancak bir sonraki nesil tarafından araştırılabilmiş ve gündeme getirilmiştir. Marx ve Engels’in toplu eserlerinin editörü, Marx-Engels Enstitüsü kurucusu David Riazanov, ilk kez 1923 yılında, Moskova’da Sosyalist Akade- mi’nin bir dersinde elyazmalarından kısaca bahsetmiştir. Marx’in sadece Mor- gan’ın eseri üzerine aldığı notlardan oluşan kitap ilk kez Riazanov’un üzerinde yaptığı belirgin değişikliklerle Marx-Engels Enstitüsü’nün Arkhiv ince Rusça basılmıştır. Marx’in etnoloji pasajları elyazmaları ve ayrıca kaynakça notlarının olduğu defterler, Amsterdam’da bulunan Uluslararası Sosyal Tarih Enstitüsüne emanet edilmiştir. Elyazmaları, ilkel toplumun en temel ekonomik birimi olan aile kurumunu inceleyen ve toplumsal anlamda ilk işbölümünün kadın ve erkekler arasında başladığını ekonomi-politik zeminde tartışan ilk eser olma özelliğini taşır. Marx’in ölümünden 130 yıl sonra ilk kez Türkçeleştirilen elyazmaları Hil Yayının 30. yıl kitabıdır. Elyazmalarımn bulunduğu defterlerden “Defter B 146" isimli olanı 19,5 x 15,5 cm; “Defter B 150” isimli diğeri ise 22,5 cm x 18,6 cm ebadındadır; her iki defterin de cildi, kapağı ve sayfa numaralan Marx tarafından sağlanmıştır.