Vah

Tercüman-ı Hakikat gazetesinde tefrika edildikten sonra 1882 yılında kitap olarak yayımlanan Vah üç erkeğin arasında kalmış olan bir kadını merkezine alan bir romandır. Tanzimat sonrası edebiyat ve fikir dünyasının en temel çatışmalarından biri olan “Bey”ler ile “Efendi”ler arasındaki çatışma bu romanda da ortaya çıkmaktadır. Romanın ana karakterlerinden ikisi, Ahmet Mithat’ın pek çok kurmaca eserinde karşımıza çıkan iki zıt erkek karakterdir. Bu iki karakter; Mekteb-i Sultanî mezunu, Fransızcası mükemmel, Osmanlıcası kıt, gece âlemlerine düşkün Behçet Bey ve muntazam tahsil görmemiş olmasına rağmen her türlü ilimden feyz almaya çalışan, gönlü ve ahlakı yüce Necati Efendi’dir. Evli bir kadının, güzelliği sebebiyle başına gelen felaketlerin anla­tıldığı Vah’ta en önemli ve “yeni” karakter Ferdane Hanım’dır. Gelenekle modernizmin, Batı kültü­rüyle mevcut Doğulu yaşantının çatışma içinde olduğu ve ahlakî ya da algıya göre gayri ahlakî kırılmaların yaşandığı bir dönem için Ferdane Hanım bir çeşit prototip özelliği taşımaktadır.